Binnen Poetins crypto koude oorlog: zo ontweek Rusland westerse sancties in 2025

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne duurt nu bijna 4 jaar. Westerse sancties moesten Rusland financieel isoleren. In plaats daarvan dwongen ze Rusland zich aan te passen.

In 2025 begon BeInCrypto te documenteren hoe Rusland en aan Rusland gelinkte personen betalingsroutes opnieuw opbouwden met crypto. Er ontstond geen enkele exchange of coin, maar een flexibel systeem dat bestand is tegen bevriezingen, inbeslagnames en vertraagde handhaving.

Dit onderzoek zet dat systeem op een rij in chronologische volgorde, op basis van on-chain forensische analyse en interviews met onderzoekers die de geldstromen volgen.

De eerste waarschuwingssignalen waren niet crimineel

Eerste signalen wezen niet op ransomware of darknetmarkten. Ze wezen op handel.

Autoriteiten stelden nieuwe vragen over hoe geld grenzen overging voor import, hoe goederen met dubbel gebruik werden betaald en hoe afrekeningen plaatsvonden zonder banken.

Tegelijkertijd lieten on-chain data zien dat Russische OTC-desks veel actiever werden. Exchanges die Russische OTC-liquiditeit aanboden zagen ook plotseling hogere volumes, vooral in Azië.

Ondertussen bespraken Telegramgroepen en darknetforums het ontwijken van sancties openlijk. Deze gesprekken waren niet geheim. Men besprak praktische manieren om geld zonder banken grensoverschrijdend te verplaatsen.

De methode was simpel. OTC-desks namen roebels aan in eigen land, soms als contant geld. Daarvoor gaven ze stablecoins of crypto uit. Die crypto werd in het buitenland afgewikkeld en daar omgezet naar lokale valuta.

Garantex beheerde Russische crypto-wasserij hub

Garantex speelde een cruciale rol in dit ecosysteem. Het was het liquiditeitscentrum voor OTC-desks, migranten en aan handel gelinkte betalingen.

Zelfs na de eerste sancties bleef het samenwerken met gereguleerde exchanges in het buitenland. Deze activiteiten gingen maanden door.

Toen het toezicht uiteindelijk toenam, werd verstoring verwacht. In plaats daarvan volgde voorbereiding.

“Zelfs mensen die Rusland verlieten, bleven Garantex gebruiken om hun geld het land uit te krijgen. Als je naar plekken als Dubai wilde verhuizen, werd dit een van de belangrijkste manieren om geld over te maken toen traditionele bankroutes niet meer mogelijk waren. Voor veel Russen die het land wilden verlaten, werd Garantex een praktische uitweg. Het was een van de weinige manieren om geld naar het buitenland te krijgen zodra banken en SWIFT geen optie meer waren,” vertelde Lex Fisun, CEO van Global Ledger

De inbeslagname leidde tot een scramble om reserves

Op de dag dat de infrastructuur van Garantex werd in beslag genomen in maart 2025, verzamelde een gekoppelde Ethereum-wallet snel meer dan 3.200 ETH. Binnen enkele uren werd bijna het volledige saldo verplaatst naar Tornado Cash.

Die stap was belangrijk. Tornado Cash zorgt niet voor uitbetalingen, maar verbreekt de transactiegeschiedenis.

Een paar dagen later begonnen slapende Bitcoin-reserves te bewegen. Wallets die sinds 2022 niet waren aangeraakt, consolideerden BTC. Dit was geen paniekverkoop, maar treasurybeheer onder druk.

Hieruit bleek dat bezittingen buiten stablecoins om nog steeds toegankelijk bleven.

Een opvolger verscheen direct

Toen toegang tot Garantex afnam, kwam er een nieuwe dienst op.

Grinex werd stilletjes gelanceerd en begon USDT te ondersteunen. Getraceerde geldstromen gingen via TRON en waren verbonden aan Grinex-infrastructuur. Gebruikers meldden dat hun saldi weer beschikbaar waren onder de nieuwe naam.

“Het was waarschijnlijk de meest voor de hand liggende naamsverandering die we ooit zagen. De naam leek bijna hetzelfde, de website leek bijna hetzelfde, en gebruikers die de toegang tot Garantex verloren zagen hun saldo weer verschijnen bij Grinex,” vertelde Fisun aan BeInCrypto.

Eind juli 2025 kondigde Garantex publiekelijk uitbetalingen aan voor oud-gebruikers in Bitcoin en Ethereum. On-chain data lieten zien dat het systeem al werkte.

Minstens $25 miljoen aan crypto werd verdeeld. Veel meer bleef onaangeroerd.

De uitbetalingsstructuur volgde een duidelijk patroon waarbij reserves in lagen werden verplaatst via mixers, aggregatiewallets en cross-chain bridges voordat ze bij de gebruikers aankwamen.

Ethereum-uitbetalingen afhankelijk van complexiteit

Ethereum-uitbetalingen maakten bewust gebruik van verhulling. Fondsen gingen via Tornado Cash, daarna naar een DeFi-protocol, en vervolgens over meerdere chains. Overboekingen vonden plaats tussen Ethereum, Optimism en Arbitrum voordat ze uitbetaald werden naar wallets.

Ondanks de complexe aanpak bereikte maar een klein deel van de ETH-reserves de gebruikers. Meer dan 88% bleef onaangeraakt, wat aangeeft dat uitbetalingen nog pas net begonnen waren.

Bitcoin-uitbetalingen onthullen andere zwakte

Bitcoin-uitbetalingen waren eenvoudiger en meer gecentraliseerd.

Onderzoekers vonden meerdere uitbetalingswallets die gekoppeld waren aan één centrale aggregatiehub die bijna 200 BTC ontving. Deze hub bleef maandenlang actief na de inbeslagname.

Nog opvallender was waar het geld daarna terechtkwam.

Bronwallets hadden herhaaldelijk contact met stortingsadressen van één van ‘s werelds grootste gecentraliseerde exchanges. De “change” van de transacties werd steeds weer daarheen gestuurd.

Waarom westerse sancties moeite hadden om bij te blijven

Westerse sancties ontbraken niet. Ze kwamen echter laat, waren onregelmatig en werden langzaam uitgevoerd.

Tegen de tijd dat Garantex volledig werd aangepakt, hadden onderzoekers al miljarden dollars aan transacties via de wallets vastgelegd.

Zelfs nadat sancties werden opgelegd, bleef de exchange transacties uitvoeren met gereguleerde platformen in het buitenland, door slim gebruik te maken van vertragingen tussen aanwijzing, handhaving en update van naleving.

Het hoofdprobleem was niet een gebrek aan wettelijke macht, maar de snelheidskloof tussen het handhaven van sancties en de cryptoinfrastructuur. Waar toezichthouders weken of maanden nodig hebben, herverdeelt het cryptosysteem zijn liquiditeit soms binnen enkele uren.

“Sancties werken op papier. Het probleem is de uitvoering. Miljarden kunnen nog steeds verplaatst worden omdat de handhaving traag en versnipperd is en vaak achterloopt op hoe snel cryptosystemen zich aanpassen. Het probleem is niet dat sancties niet bestaan. Het is dat ze te traag worden gehandhaafd voor een systeem dat op cryptosnelheid beweegt,” zei de CEO van Global Ledger. 

Door die kloof kon Garantex zich aanpassen. Wallets werden vaak geroteerd. Hot wallets wisselden onvoorspelbaar. De resterende tegoeden werden verplaatst op manieren die gewone exchange-activiteit nadoen, waardoor automatische compliance-systemen minder goed werken.

De private sector kon het tempo nauwelijks bijhouden. Banken en exchanges balanceren tussen hun nalevingsplicht, transactiesnelheid, klantgemak en operationele kosten.

In zo’n situatie kan gesanctioneerde blootstelling doorglippen wanneer de activiteit geen duidelijke waarschuwingssignalen afgeeft.

In oktober 2025 was de uitbetalingsinfrastructuur nog steeds actief. Er waren nog reserves en routes bleven open.

Dit was niet de ondergang van een exchange, maar de evolutie van een systeem.

Ruslands crypto-strategie in 2025 liet zien hoe een economie onder sancties zich aanpast door parallelle netwerken te bouwen, liquiditeit te behouden en omwegen te zoeken als wegen geblokkeerd raken.